Temat 2 Muzyczny czas na pięciolinii
Muzyka zapisywana jest na pięciolinii, czyli układzie pięciu linii i czterech miejsc, w których umieszcza się nuty. Słupek to segment pięciolinii ograniczony liniami pionowymi i zawierający określoną globalną wartość czasu, wskazaną przez ZNAK CZASU. Zasadniczo takt jest jak pudełko, które może zawierać ograniczoną wartość czasu trwania, określoną przez wskazanie wartości ułamkowej ustawionej na początku utworu:
Ale wartość 4/4 można uzyskać na różne sposoby: liczba 4 może być sumą 1+1+1+1, albo 1+1+2, albo 2+2 itd.… Dlatego konieczne jest wprowadzenie innych wartości niż 1/4, aby rytm nie był zbyt monotonny. Oto schemat podsumowujący:
Semibreve / cała nuta
Crotchet / Ćwierćnuta
Quaver / Ósemka
Semiquaver / Szesnastka
Demisemiquaver / Trzydziestodwójka
Hemidemisemiquaver /Sześćdziesięcioczwórka
Na przykład oto, co można uzyskać w czasie 4\4:
Jak widać, cała nuta ma czas trwania 4/4. Dlatego w czasie 4/4 wystarczyłoby samo wypełnienie pięciolinii. I odwrotnie, dwie półnuty wystarczyłyby, aby wypełnić pięciolinię w czasie 4/4. Kolejną bardzo ważną i szeroko stosowaną figurą rytmiczną jest ósemka, której wartość wynosi 1/8. Jest to pół ćwiartki. Aby lepiej zobrazować tę zależność, wyobraź sobie całe jabłko jako ćwierćnutę, a to samo jabłko podzielone na dwie połówki jako dwie ósemki. Podsumowując: wartości dodane dwóch ósemek (2/8) dają ćwierćnutę (1/4), tak jak dwie połówki jabłek razem dają całe jabłko. Dodajmy na razie ostatnią figurę rytmiczną: szesnastkę (1/16), zwaną też szesnastką. Pamiętaj, że „pół-” oznacza „połówkę”, tak jak kiedy mówimy „półkole”, mamy na myśli połowę obwodu. Szesnastka jest zatem połową ósemki, co oznacza, że wartość dodana dwóch szesnastek (2/16) odpowiada wartości dodanej ósemki. Ten sam ułamek 2/16, po uproszczeniu, dałby 1/8, tak jak 2/8 dałoby ¼. Wracając do naszej analogii z jabłkami, możemy powiedzieć, że jeśli 1/8 reprezentuje pół jabłka, 1/16 reprezentuje plasterek. Więc jeśli 4 plasterki jabłka tworzą całe jabłko, 4/16 odpowiada jako wartość 1/4. Zobaczmy inne przykłady:
Gwoli ścisłości należy wspomnieć, że w muzyce występują również cisze, zwane „pauzami”, które podobnie jak nuty mają określoną wartość. W rzeczywistości takt mógłby być również wypełniony tylko pauzami. Oto diagram, który podsumowuje zgodność między wartościami nut a względnymi pauzami:
A oto przykład jak można go zapisać:
Jak widać, jeśli przyjmiemy ćwierćnutę za jednostkę podstawową, pozostałe figury rytmiczne okazują się wielokrotnościami lub podwielokrotnościami ćwierćnuty. Zilustrujmy to graficznym przykładem przedstawiającym wielokrotności 1/4:
Ustaw metronom na 72 uderzenia na minutę. Pomyśl teraz o metrum 4/4. Zsynchronizuj z szybkością metronomu i zacznij klaskać przy każdym uderzeniu, starając się zaakcentować pierwsze uderzenie z czterech przewidzianych. To daje przykład metrum 4/4.
Spróbuj teraz z 2/4, a następnie z ¾, zawsze starając się zaakcentować pierwsze uderzenie każdego bitu: w 2/4 pierwszy z dwóch, a w ¾ pierwszy z trzech. Spróbuj powtórzyć poprzednie ćwiczenie, zastępując klaskanie instrumentem muzycznym, jak fortepian. Spróbuj wypisać możliwe kombinacje schematów rytmicznych dla kolejnego metrum, z tą tylko zasadą, że dla każdego metrum będziesz musiał użyć jak najbardziej zróżnicowanej liczby schematów rytmicznych (patrz diagram powyżej). 2/4; 3/4; 4/4; 5/4; 7/4
Poświęć 4/4 czasu. Wybierz kilka prostych podziałów rytmicznych, takich jak ćwierćnuta, półnuta i ósemka. Skomponuj cztery takty, używając swobodnie tych podziałów. W tym momencie wybierz nutę na pianinie (lub innym instrumencie) i spróbuj zagrać samą nutą, co podziały rytmiczne, które skomponowałeś. Na koniec wybierz cztery nuty i przypisz tylko jedną nutę do każdego taktu. Grając je po kolei, będziesz miał podstawowy, ale skuteczny przykład kompozycji muzycznej